​

Trong những năm gần đây, khái niệm du lịch nông nghiệp không còn xa lạ với nhiều người, đặc biệt là trong bối cảnh xu hướng du lịch bền vững, gần gũi thiên nhiên đang lên ngôi. Du lịch nông nghiệp không chỉ đơn thuần là đến tham quan trang trại, mà còn là cơ hội để du khách trải nghiệm cuộc sống nông thôn, học hỏi quy trình sản xuất nông sản, và thấu hiểu những giá trị gắn liền với đất – nước – con người.

Năm 2025 và các năm tiếp theo, du lịch nông nghiệp được dự báo sẽ tiếp tục bùng nổ nhờ sự kết hợp giữa nhu cầu nghỉ dưỡng xanh và sự đổi mới sáng tạo trong ngành nông nghiệp hiện đại.

1. Du lịch nông nghiệp là gì?

Du lịch nông nghiệp (Agritourism) là loại hình du lịch dựa trên hoạt động sản xuất nông nghiệp, nơi du khách tham quan, trải nghiệm và thậm chí trực tiếp tham gia vào các công việc đồng áng, chăn nuôi, thu hoạch… Du lịch nông nghiệp có thể bao gồm:

• Thăm trang trại trồng rau sạch, hoa, trái cây.

• Học làm nông dân: gieo hạt, bắt cá, hái chè, cấy lúa.

• Ở homestay, cùng người dân nấu ăn, sinh hoạt.

• Tìm hiểu văn hóa làng quê, nghề truyền thống.

2. Tại sao du lịch nông nghiệp trở thành xu hướng?

a. Nhu cầu trải nghiệm thực chất và bền vững

Sau đại dịch COVID-19, du khách có xu hướng ưu tiên trải nghiệm gắn với thiên nhiên, văn hóa bản địa và sức khỏe tinh thần. Du lịch nông nghiệp đáp ứng hoàn hảo nhu cầu này: không xô bồ, không thương mại hóa, mà chân thật và gần gũi.

b. Sự phát triển của nông nghiệp công nghệ cao

Nhiều mô hình nông nghiệp hiện đại như nông nghiệp thông minh, nông nghiệp hữu cơ, thủy canh, nuôi cấy mô… không chỉ phục vụ sản xuất mà còn là điểm đến hấp dẫn với du khách yêu thích công nghệ và đổi mới.

c. Tăng thu nhập cho nông dân, giữ gìn nông thôn

Du lịch nông nghiệp giúp đa dạng hóa nguồn thu cho người dân, đồng thời góp phần bảo tồn kiến trúc làng quê, ẩm thực, phong tục và cảnh quan nông nghiệp truyền thống.

3. Một số mô hình du lịch nông nghiệp thành công tại Việt Nam

a. Trà Vinh – Du lịch sinh thái miệt vườn kết hợp nông nghiệp hữu cơ

Nhiều trang trại ở Trà Vinh như vườn dừa sinh thái Cồn Hô, làng nấm Cầu Kè... đã trở thành điểm đến du lịch thu hút hàng chục nghìn lượt khách/năm. Du khách có thể tham gia các hoạt động như thu hoạch nấm, chế biến món ăn từ nấm, trải nghiệm bắt cá, đi xuồng giữa sông nước.

b. Đà Lạt – Thành phố du lịch nông nghiệp kiểu mẫu

Đà Lạt là điểm sáng về kết hợp giữa nông nghiệp công nghệ cao và du lịch. Du khách có thể tham quan vườn dâu tây thủy canh, vườn hoa lan mô, hay các nông trại giáo dục. Ngoài ra, các homestay giữa vườn rau sạch hoặc trong khu nông trại đang cực kỳ thu hút giới trẻ.

c. Sa Pa – Du lịch cộng đồng gắn với văn hóa nông nghiệp

Nhiều bản làng như Tả Van, Lao Chải… đã phát triển mô hình homestay gắn với trải nghiệm trồng lúa bậc thang, nuôi gia súc, làm ruộng, tạo nên những hành trình du lịch văn hóa – nông nghiệp hấp dẫn, thu hút cả khách quốc tế.

4. Xu hướng phát triển du lịch nông nghiệp trong tương lai

a. Cá nhân hóa trải nghiệm du lịch

Du khách muốn "sống như nông dân một ngày" hay theo dõi hành trình từ hạt giống đến bữa ăn sẽ ngày càng phổ biến. Các tour nông nghiệp cá nhân hóa, theo nhu cầu từng nhóm nhỏ sẽ lên ngôi.

b. Ứng dụng công nghệ số

Công nghệ sẽ giúp du lịch nông nghiệp phát triển nhanh và hiệu quả hơn:

• Đặt tour nông trại qua app.

• Giới thiệu quy trình sản xuất bằng thực tế ảo (VR/AR).

• Sử dụng mạng xã hội để quảng bá trực tiếp từ nông dân.

c. Kết hợp giáo dục và du lịch (Edu-tourism)

Trẻ em thành phố có cơ hội học về nông nghiệp, môi trường, tự cung tự cấp thông qua các mô hình farm school, camping farm, du lịch cuối tuần cho học sinh.

d. Chú trọng tính bền vững

Du lịch nông nghiệp hiện đại sẽ đi cùng với:

• Canh tác hữu cơ, không hóa chất.

• Sử dụng năng lượng tái tạo (điện mặt trời, biogas).

• Tái chế rác nông nghiệp thành phân bón hữu cơ.

5. Những thách thức cần vượt qua

Dù có tiềm năng lớn, du lịch nông nghiệp vẫn còn đối mặt với nhiều rào cản:

• Thiếu kỹ năng du lịch của người nông dân: Giao tiếp, hướng dẫn, quảng bá...

• Cơ sở hạ tầng yếu: Đường sá, nhà vệ sinh, chỗ nghỉ, internet...

• Chưa có chính sách hỗ trợ rõ ràng: Hầu hết nông dân làm tự phát, thiếu sự kết nối giữa ngành nông nghiệp và du lịch.

• Tính mùa vụ cao: Một số loại hình chỉ phù hợp theo mùa (hái dâu, cấy lúa...).

6. Định hướng phát triển bền vững cho du lịch nông nghiệp

a. Kết nối chuỗi giá trị

Cần liên kết chặt chẽ giữa nông dân – nhà quản lý – doanh nghiệp lữ hành – cơ quan du lịch để hình thành hệ sinh thái du lịch nông nghiệp chuyên nghiệp.

b. Đào tạo và nâng cao năng lực cho nông dân

Chính quyền cần tổ chức các lớp tập huấn cho nông dân về:

• Dịch vụ du lịch.

• Kỹ năng đón tiếp.

• Kể chuyện và trình bày sản phẩm.

c. Quy hoạch và đầu tư đồng bộ

Xây dựng mô hình nông trại kết hợp du lịch theo cụm vùng (ví dụ: cụm Tây Nguyên cà phê – hồ tiêu, Đồng bằng sông Cửu Long dừa – cá – lúa…).

7. Kết luận

Du lịch nông nghiệp là xu hướng phát triển tất yếu trong bối cảnh nhu cầu du lịch trải nghiệm, thân thiện với môi trường ngày càng tăng cao. Đây không chỉ là cơ hội để người dân tăng thu nhập, mà còn là cầu nối giữa thành thị và nông thôn, giữa con người và thiên nhiên.

Tuy còn nhiều thách thức, nhưng với sự hỗ trợ từ chính quyền, sự sáng tạo của người dân, và sự đồng hành của các doanh nghiệp lữ hành, du lịch nông nghiệp hoàn toàn có thể trở thành “mũi nhọn xanh” trong ngành du lịch bền vững tại Việt Nam trong tương lai.

Gợi ý hình ảnh minh họa để chèn vào bài viết:

1. Hình ảnh du khách hái rau tại vườn – thể hiện trải nghiệm thực tế.

2. Mô hình farmstay ở Đà Lạt hoặc Mộc Châu – không gian xanh, bình dị.

3. Bản đồ các vùng có tiềm năng du lịch nông nghiệp tại Việt Nam.

4. Infographic mô tả quy trình tour du lịch nông nghiệp (từ đón khách đến trải nghiệm và kết thúc).