Trong những năm gần đây, nhu cầu tiêu thụ sầu riêng ngày càng tăng, mở ra nhiều cơ hội cho người nông dân nhiều địa phương trong tỉnh. Tại xã Phú Lợi, huyện Định Quán nhiều mô hình trồng sầu riêng hiệu quả không chỉ mang lại lợi ích kinh tế cao, mà còn góp phần thúc đẩy sự phát triển của nền nông nghiệp nông thôn.
Sầu riêng là một trong những loại trái cây có giá trị kinh tế cao, được người tiêu dùng trong nước và quốc tế ưa chuộng. Nắm bắt xu hướng của thị trường, năm 2018, ông Nguyễn Văn Hạnh, ở ấp 5, xã Phú Lợi đã mạnh dạn xuống giống 1 ha sầu riêng Thái và nhân rộng diện tích sau mỗi năm. Đến nay gia đình ông đã có gần 5 ha, sầu riêng Thái và Ri6, trong đó có 3 ha cho thu hoạch. Là người ham học hỏi, ông Hạnh đã được địa phương hỗ trợ tham gia các lớp tập huấn canh tác sầu riêng theo hướng bền vững, áp dụng kỹ thuật trồng theo tiêu chuẩn VietGAP và đăng ký mã số vùng trồng, tham gia mô hình liên kết sản xuất. Nhằm đáp ứng tiêu chuẩn xuất khẩu, liên kết sản xuất, mở rộng thị trường tiêu thụ. Năm 2024, giá bán sầu riêng tăng cao, lợi nhuận thu về của gia đình ông Hạnh khoảng 900 triệu đồng/ha/năm. Năm nay, còn hơn một tháng nữa vườn nhà ông mới đến thời điểm thu hoạch rộ. Hiện tại, cả gia đình đang tập trung chăm sóc sầu riêng và ấp ủ mong muốn về những vụ mùa bội thu, sản phẩm sầu riêng có đầu ra ổn định, được vươn xa tới các thị trường mới. Ông Nguyễn Văn Hạnh cho biết: “Trồng sầu riêng theo tiêu chuẩn VietGAP này theo như tôi thì tôi thấy cũng không khó lắm nhưng mà phải ghi chép đầy đủ nhật ký đồng ruộng, tuân thủ theo tiêu chuẩn của VietGAP, thuốc men phải được nhà nước cho phép, phân bón cũng phải loại được nhà nước cho phép. Tôi cũng muốn làm sao để đạt tiêu chuẩn trái sầu riêng để đưa ra thị trường trong nước và nước ngoài có nguồn tiêu thụ ổn định để mọi người, mọi nhà trồng sầu riêng theo tiêu chuẩn VietGAP này được hưởng lợi".
Cũng như ông Hạnh, mặc dù biết sầu riêng là cây trồng là khó tính, nhưng nhận thấy giá trị kinh tế cao của loại cây này, 5 năm trước, gia đình ông Trần Khì Sầu, ở ấp 5, xã Phú Lợi, cũng đã chuyển đổi diện tích cà phê, tiêu của gia đình sang trồng sầu riêng. Hiện tại vườn nhà ông có 1,7 ha sầu riêng các loại như Thái, Ri6, Musaking… Quả thật, trồng sâu riêng không dễ, ông Sầu vừa làm, vừa học hỏi kiến thức, tích lũy kinh nghiệm để chăm sóc. Nhưng bù lại sầu riêng cho thu nhập cao, trừ chi phí, mỗi ha, cho thu nhập trung bình trên 500 triệu/năm. Cao hơn nhiều so với các loại cây truyền thống dài ngày như điều, cà phê, tiêu….Tuy nhiên, thu nhập mỗi năm phụ thuộc vào giá cả từng thời điểm khác nhau. Năm nay, giá sầu riêng đầu vụ giảm sâu, chỉ bằng 50% so với năm trước, nhưng đang có chiều hướng tăng lên trong những ngày gần đây. Ông Sầu, chia sẻ kinh nghiệm: “Điều lưu ý nhất là khi thụ phấn cần phải căn được lượng nước, tưới đúng ngày và phải giữ được cái đọt không cho đọt ra. Khi mình thụ phấn xong thì mình mới từ từ tăng nước lên thì trái sẽ đậu đẹp, rồi đến khi trái lớn mình tăng nước lên cho đến khi chuẩn bị thu hoạch thì mình phải lấy dây ràng lại không là nhiều khi gặp gió xoáy mà trái chưa già thì sẽ rụng hết thì phải bán hàng kem không được nhiều tiền. Bà con làm nông thì chỉ hy vọng trúng mùa trúng giá thôi chứ nếu trúng mùa mà không được giá thì cũng khổ, tôi mong sẽ được trúng mùa trúng giá".
Trao đổi với ông Nguyễn Công Quán – Phó Chủ tịch UBND xã Phú Lợi về phát triển cây sầu riêng, ông cho biết: “Trên địa bàn xã Phú Lợi thì hiện nay có thể nói đang phát triển khá lớn về diện tích cây sầu riêng thì Đảng bộ cũng đã có Nghị quyết, chuyên đề về phát triển nông nghiệp của địa phương xã Phú Lợi và xác định sầu riêng cũng là một trong các loại cây chủ lực để phát triển nâng cao giá trị của sản phẩm nông nghiệp của địa phương. Thì hiện nay qua các công tác tuyên truyền và hỗ trợ cho người nông dân theo Đề án Nông nghiệp thì trong 3 năm đã phát triển được 347 ha sầu riêng và đã có liên kết với các có uy tín như An Lộc Phát, Tân Hoàng Linh để làm mã vùng trồng thì đến nay đã có 17 hộ với 30 ha đã cấp được mã vùng trồng. Trong đó, đã có 5 hộ được đưa vào sản xuất theo tiêu chuẩn VietGAP với diện tích 12,4 ha. Còn lại khoảng 30 hộ với 60 ha đã liên kết sản xuất và thành lập một HTX nông nghiệp chuyên về cây sầu riêng. Định hướng tới đây là tiếp tục vận động bà con và những hộ liền kề những vườn sầu riêng chuyên để họ thấy được hiệu quả kinh tế, chất lượng của cây sầu riêng đem lại để chuyển đổi tiếp tục nâng diện tích sầu riêng lên khoảng 500 ha
Những năm gần đây, diện tích sầu riêng cả nước nói chung và trên địa bàn huyện Định Quán nói riêng tăng nhanh bởi giá trị kinh tế mà loại cây trồng này mang lại. Nếu như năm 2020, toàn huyện chưa đến là 865 ha, thì đến nay diện tích sầu riêng tại Định Quán đã lên tới gần 2.880 ha, tăng trên 2.000 ha so với 5 năm trước. Trong số này, đó có gần 1.960 ha diện tích cho sản phẩm. Hiệu quả kinh tế đã rõ, nhưng việc phát triển diện tích nhanh đang đặt ra nhiều vấn đề trong phát triển bền vững cây sầu riêng. Nông dân vẫn nên thận trọng, không nên tự phát mở rộng diện tích sầu riêng tại các vùng có điều kiện đất đai, nguồn nước không phù hợp.