
Cách đây 50 năm, ngày 17/3/1975, tại Định Quán đã diễn ra trận đánh giằng co, ác liệt trong chiến dịch giải phóng Định Quán. Thời khắc lịch sử này, ghi dấu mốc son vào trang vàng oanh liệt cách mạng Đồng Nai, trở thành niềm tự hào của đảng bộ, nhân dân Định Quán. Chiến tranh đã lùi xa 50 năm, trên mảnh đất bom cày, đạn xới năm xưa, giờ đã thay da, đổi thịt, Định Quán khoác trên mình diện mạo mới, sức sống mới, đầy tự hào.
Tháng 3/1975, Buôn Ma Thuột được giải phóng, chiến dịch Tây Nguyên giành thắng lợi, mở ra thời cơ giải phóng Miền Nam. Qua công tác binh vận và trinh sát nắm địch, dù lực lượng địch ở Chi khu Định Quán rất mạnh, có công sự chắc chắn và địa hình hiểm trở, là cứ điểm phòng thủ quan trọng của địch trên quốc lộ 20, nhưng quân và dân Định Quán cùng với lực lượng chủ lực Quân Đoàn 4 quyết tâm tiêu diệt cứ điểm với thời gian ngắn nhất. Địch dựa vào công sự, gộp đá, phản kích quyết liệt. Gặp gỡ Thượng Tá Nguyễn Trọng Tiết- Nguyên Phó Chỉ huy trưởng Bộ chỉ huy Quân sự tỉnh Đồng Nai, người trực tiếp tham gia chiến dịch giải phóng Định Quán, bồi hồi ông chia sẻ dòng ký ức chiến tranh còn in đậm trong ông: “Trận đánh giải phóng Định Quán diễn ra rất là gay go, ác liệt. 5 giờ 40 phút, ngày 17/3 ta bắt đầu tấn công. Đầu tiên là pháo ta chế áp vào chi khu Định Quán, trận địa pháo Núi Tràn, trận địa pháo Đa Kai đồi 12 tấn công trên diện rộng. Lúc này bộ đội địa phương, phối hợp tấn công chi khu ĐQ, bao bít các đồn bốt , dài từ La Ngà đến Phương Lâm. Tại chi khu Định Quán, phải nói là nó chống trả rất ác liệt, ta với địch quần nhau từng cái hang đá, gộp đá, suốt ngày 17/3 đến mãi đến trưa, 10h 18/3 ta mới chiếm được dinh quận. Tiêu diệt và bắt sống toàn bộ căn cứ địch, có thằng chi khu trưởng là quận trưởng luôn. Chiến thắng Định Quán, nó có ý nghĩa mở đường cho ta phát triển tấn công, đặc biệt chia cắt được vùng Tây Nguyên, góp phần cho quân ta giải phóng Buôn Mê Thuật. Buộc địch tháo chạy, bỏ vùng Tây Nguyên, chạy về miền Trung. Tạo ra đột biến về chiến lược cho quân ta nhanh chóng, giải phóng Biên Hòa - Sài Gòn. Kết thúc cuộc chiến tranh chống Mỹ, mở ra cho đất nước, kỷ nguyên mới, hòa bình, phát triển"
Cũng từ đây, ngày 17/3/1975 đã đi vào lịch sử của đảng bộ huyện Định Quán, góp phần ghi thêm trang vàng oanh liệt vào lịch sử cách mạng của tỉnh Đồng Nai. Mốc son lịch sử này, ghi dấu sự trưởng thành của đảng bộ và quân dân Định Quán. Với những thành tích trong thời kỳ kháng chiến chống Mỹ cứu nước, từ những trang sử vẻ vang của những ngày tháng 3 lịch sử năm 1975, LLVT và nhân dân huyện Định Quán, cùng 2 xã Phú Túc, Túc Trưng đã được phong tặng danh hiệu Anh hùng.
Là những cư dân bản địa, có mặt sớm trên vùng đất Đồng Nai, đồng bào Châu Mạ sinh sống tại khu phố Hiệp Nghĩa, thị trấn Định Quán cũng đã trãi qua thăng trầm lịch sử cùng vùng đất này. Chiến tranh lùi xa 50 năm, những khó khăn, thiếu thốn mọi bề năm xưa không còn nữa. Cùng với sự quan tâm hỗ trợ của các cấp chính quyền, đồng bào Mạ đã nỗ lực vươn lên phát triển kinh tế, nên cái đói, cái nghèo được đẩy lùi, đời sống ngày một no ấm hơn, tình đoàn kết trong cộng đồng người Mạ càng khăng khít, bền chặt. Việc bảo tồn, phát huy các giá trị văn hóa đặc sắc của đồng bào Mạ cũng được quan tâm thực hiện. Ông K' Tè, Kp Hiệp Nghĩa, thị trấn Định Quán, vui vẻ cho biết: “Xưa thì nghèo lắm, cơm áo không có thậm chí phải đi đào khoai rừng này nọ kia để mà ăn, người nào biết thì còn làm được. Bây giờ đường xá khang trang như vậy, chính bản thân tôi cũng rất vui mừng, con cháu bây giờ cũng được học hành như người ta nên cũng rất mừng cho gia đình mình, bản thân tôi và bản sắc anh em dân tộc tôi thấy rất mừng. Hồi trước chỉ có con đường này là đường chính thôi đâu còn đường nào đi nữa, đi rừng đi rẫy ở km18-20 cũng đi đường này, xe cộ cũng ít chứ không như bây giờ. Hồi đó bà con thậm chí mang gùi, áo còn không có mặc chỉ mặc mấy bộ thổ cẩm như vậy chứ đâu có áo quần đẹp như bây giờ. Từ ngày giải phóng tới bây giờ bà con có cơm no áo ấm, có trường học, có xe cộ,.. con cháu được đi học đàng hoàng, thậm chí con cháu có đứa học tới lớp 12 rồi tốt nghiệp y bác sĩ… chứng tỏ Nhà nước đã giúp đỡ rất nhiều".
Từ một huyện nông nghiệp sản xuất manh mún nhỏ lẻ và thiếu đầu tư cơ sở hạ tầng, công tác quy hoạch chưa được quan tâm đúng mức, huyện Định Quán đã tập trung nhiều nguồn lực để đầu tư nâng cấp, xây dựng mới hệ thống điện, đường, trường, trạm… nhằm nâng cao chất lượng công tác giáo dục, chăm sóc sức khoẻ cho nhân dân; đồng thời tạo tiền đề để phát triển các lĩnh vực khác như thúc đẩy sản xuất nông nghiệp, thương mại, dịch vụ, du lịch… Đặc biệt, tập trung xây dựng NTM đi đôi với phát triển sản xuất nông nghiệp có hiệu quả và bền vững. Phát triển sản xuất nông nghiệp hàng hóa, gắn với việc đẩy mạnh ứng dụng khoa học kỹ thuật vào sản xuất, nâng cao chất lượng sản xuất đạt chuẩn xuất khẩu, xây dựng các vùng nguyên liệu tập trung, tạo điều kiện để thu hút đầu. Đến nay, giá trị sản xuất nông nghiệp bình quân trên 1ha đất trồng trọt, chăn nuôi và thủy sản đạt trên 210 triệu/ha. Toàn huyện có 25 sản phẩm được chứng nhận OCOP cấp tỉnh, các sản phẩm có vị thế trên thị trường và được người tiêu dùng ưa chuộng. Bà Nguyễn Thị Hoài Phương, HTX dịch vụ nông nghiệp Bầu Kiên, xã Thanh Sơn phấn khởi cho biết: “Trước đây đường xá sình lội, rồi sình lầy, đường xá không được thông thương, dân làm thì manh mún không được đồng loạt với nhau, nên buôn bán giá cả nó thấp, dân thu nhập thấp, kém hơn. Từ hồi lên nông thôn mới tới giờ, thì đường xá thông thương, xe cộ họ vào buôn lái họ vào nhiều, thì mình làm đồng loạt thì giá cả nó ổn định hơn, dân thu nhập hơn. Mà mình làm ruộng thì từ ngày vào HTX, thì có nhà nước hỗ trợ, có máy móc, xạ lúa bằng máy bay, xịt thuốc máy, rồi bón phân cũng bằng máy bay luôn. Có công nghiệp hóa, thì dân đỡ cực hơn, một người có thể làm được nhiều ruộng hơn, nên người dân rất phấn khởi".
Với quyết tâm chính trị cao, cách làm sáng tạo, sự đồng thuận từ ý Đảng, lòng dân trong triển khai Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới, đến nay huyện Định Quán có 4 xã đạt chuẩn nông thôn mới kiểu mẫu, 10 khu dân cư kiểu mẫu, thị trấn Định Quán được công nhận đô thị văn minh, huyện Định Quán được công nhận đạt chuẩn NTM nâng cao năm 2023. Thu nhập bình quân đầu người năm 2024 đạt trên 86 triệu đồng/năm. Thu ngân sách đạt gần 327 tỷ đồng. Tỷ lệ hộ nghèo giảm nhanh, toàn huyện còn 372 hộ, chiếm tỷ lệ 0,71% so với tổng số hộ dân... Trong niềm vui, tự hào kỷ niệm 50 năm giải phóng Định Quán, Đảng bộ và nhân dân huyện Định Quán nguyện viết tiếp những trang sử hào hùng của dân tộc, của địa phương, quyết tâm xây dựng quê hương Định Quán anh hùng, ngày càng giàu đẹp, văn minh .